Φωτιές που καίνε ακόμα (1917-2017)

  

Εννιά Αυγούστου. Στο Βήμα. Συναγερμός στο ελληνικό κράτος για φωτιά από πρόθεση στο άλσος Βεϊκου, εμπρησμό δηλαδή. Όταν μιλάμε για το σήμερα η καταστροφή είναι ένας άμεσα αναγνωρίσιμος κίνδυνος. Μάλιστα, η πρόθεση εμπρησμού από αγνώστους κι αυτή αναγνωρίζεται από χιλιόμετρα. Εννιά Αυγούστου. Επίσης, στο Βήμα. Σε διπλανή στήλη. Διαφημίζεται arty ντοκιμαντέρ και το άρθρο του κ. Ζουμπουλάκη κοσμείται από τον ελεγκάντ τίτλο ‘Στάχτες και Διαμάντια’. Αναφέρεται στη μεγάλη πυρκαγιά του 1917 στη Θεσσαλονίκη η οποία κατέκαψε όλο το κέντρο της πόλης. Για την οποία πυρκαγιά βέβαια τίποτα δεν λέγεται στο άρθρο, και ούτε καν υπονοείται για το αν υπήρξε πρόθεση ή έστω αν ωφελήθηκε κάποιος από τα αποτελέσματά της. Η πυρκαγιά που έκαψε το εβραϊκό κέντρο της Θεσσαλονίκης τον Αύγουστο του 1917 και από την οποία πρόσφατα συμπληρώσαμε 100 χρόνια χρονικής απόστασης, χρωματίζεται στον τίτλο του άρθρου σαν πηγή ζωής, πηγή δημιουργίας της πόλης. Λες και η πόλη περίμενε να φύγουν τα σπίτια των εβραίων από το κέντρο για να αρχίσει να ζει.

Αλλά όσο πονηρό είναι αυτό το κράτος και οι δημοσιογράφοι του σήμερα και αναγνωρίζει τους εμπρησμούς από μακριά και, μάλιστα, άλλοτε, όταν η σκοπιμότητα δεν μπορεί να αποδειχθεί, χρεώνεται σε συνωμοσιολογικά σενάρια του στυλ «Τούρκοι πράκτορες καίνε τα δάση μας για να προκαλέσουν χάος στη χώρα», άλλο τόσο καχύποπτοι πρέπει να είμαστε κι εμείς. Είναι κοινό μυστικό, εξάλλου, σε όποιον ακαδημαϊκό έχει ασχοληθεί με αυτή την πυρκαγιά του 1917 στη Θεσσαλονίκη πως αν αυτή η φωτιά δεν μπήκε από ελληνικό χέρι, εμφανίστηκε σαν μάννα εξ ουρανού. Αποδείξεις βέβαια 100 χρόνια αργότερα είναι δύσκολο κανείς να βρει. Οπότε θα αρκεστούμε στις φήμες που διαδίδει ο Ηλίας Πετρόπουλος στο σχετικό του βιβλίο για τη φωτιά. Αλλά ας μην ξεχάσουμε ότι αυτό που ο κ. Ζουμπουλάκης και το νέο ντοκιμαντέρ ονομάζει ως «η φωτιά που γέννησε μια πόλη», ήταν μια φωτιά που ξεσπίτωσε 50.000 εβραίους, 12.000 χριστιανούς και 10.000 μουσουλμάνους, όλο το κέντρο της πόλης δηλαδή, το οποίο –πέντε χρόνια μετά την κατάκτηση της Θεσσαλονίκης από τον ελληνικό στρατό- δεν θύμιζε ακόμη σε τίποτα ελληνική πόλη. Μετά την πυρκαγιά, όλη η έκταση που είχε καεί, απαλλοτριώθηκε από το ελληνικό κράτος με έναν νόμο που ψηφίστηκε λίγες μέρες μόνον μετά. Τα οικόπεδα δόθηκαν σε νέους ιδιοκτήτες – ελληνικής καταγωγής προφανώς – μετά από πλειστηριασμούς και στους οποίους δεν είχαν κανένα λόγο να παρευρίσκονται οι πάμφτωχοι παλιοί ιδιοκτήτες των σπιτιών, οι οποίοι και μετακινήθηκαν σε καταυλισμούς πυρόπληκτων που βρίσκονταν εκτός της ακτίνας του κέντρου της πόλης, στον συνοικισμό 151 και αλλού. Επρόκειτο για την πρώτη πράξη του μεγάλου ελληνικού εγχειρήματος από-εβραιοποίησης της Θεσσαλονίκης. Η δεύτερη πράξη παίχτηκε δεκαπέντε χρόνια αργότερα, με το πογκρόμ του Κάμπελ το 1931, όταν 10.000 εβραίοι περίπου αντιλήφθηκαν νωρίς πως το φασιστικό πογκρόμ είχε κρατική κάλυψη και, συνεπώς, αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν από την πατρίδα τους στην Παλαιστίνη. Η τελευταία πράξη, ως γνωστόν, έλαβε χώρα με τον εκτοπισμό του συνόλου του σαλονικιώτικου εβραϊσμού στα στρατόπεδα εξόντωσης στην Πολωνία.

 

stepanyant tsp 27.10.2017