Συνέντευξη με Τρεις Γυναίκες πρόσφυγες από τη Συρία
Πλατεία Συντάγματος, 14-12-2014, μία μέρα πριν τη μεταφορά στην Πέτρου Ράλλη
0151: Πριν πόσο καιρό έχεις έρθει εδώ;
Fatime: Πριν από 4 μήνες.
Πώς ήρθες;
Ήρθα με φουσκωτό εδώ στην Ελλάδα και πήγα να πεθάνω.
Σε ποιο νησί έφτασες;
Στη Ρόδο.
Ζήσανε όλοι όσοι ήταν μαζί σου σε αυτό το φουσκωτό;
Μας έσκισαν το φουσκωτό μέσα στη θάλασσα για να μη γυρίσει κάποιος πίσω.
Ποιός σας το έσκισε;
Ο διακινητής ή κάποιος από μέσα το έκανε αυτό για να μην γυρίσουμε πίσω. Και τότε κάποιοι πέθαναν.
Πόσα άτομα ήσασταν συνολικά μέσα στο φουσκωτό;
35 άτομα.
Και πόσοι από αυτούς πέθαναν;
Δεν ξέρω πόσοι πέθαναν γιατί άκουγα από πολλούς διαφορετικά νούμερα. Μάλλον μικρά παιδιά πέθαναν όταν έσκισαν το φουσκωτό στη θάλασσα.
Μαζί με την Fatime είχατε έρθει και εσύ με την οικογένειά σου;
Aziza: Όχι. Εμείς ήρθαμε με άλλο τρόπο.
Πριν πόσο καιρό;
Πριν 1 μήνα.
Με φουσκωτό ήρθες και εσύ;
Όχι, με ένα πιο μεγάλο από φουσκωτό και από κάτω είναι λαστιχένιο, δηλαδή είναι πιο ασφαλές.
Που φτάσατε;
Μας μαζέψανε στην Αλεξανδρούπολη. Μας κράτησαν 15 μέρες στη φυλακή και μετά ήρθαμε εδώ (Αθήνα).
Με τι μέσο ήρθατε από την Αλεξανδρούπολη στην Αθήνα;
Με τρένο.
Πόσο χρονών είσαι;
24.
Έχεις παιδιά;
Ναι δύο. Να τα!
Στη Συρία έχεις αφήσει οικογένεια;
Οι γονείς μου έχουν πεθάνει στον πόλεμο στη Συρία.
Εσύ είσαι ο άντρας της;
Ναι.
Εσύ πόσο χρονών είσαι;
40 χρονών.
Εσύ, Fatime πόσο χρονών είσαι;
Fatime: 27
Έχεις παιδιά;
Έχω δύο παιδιά.
Είναι εδώ και αυτά;
Όχι, στην Τουρκία. Θέλω να πάω στην Ευρώπη και να τα πάρω και αυτά μαζί μου όταν θα δηλώσω άσυλο.
Δεν θέλεις να μείνεις εδώ. Κανένας δεν θέλει να μείνει εδώ.
Δεν έχεις δουλειά εδώ, δεν έχεις σπίτι, τίποτα δεν έχεις.
Το ξέρω, το ξέρω.
Έχουμε δει πολλά βασανιστήρια. Πολλούς βιασμούς από τους διακινητές που μας έφερναν εδώ. Στο δρόμο από τη χώρα μας για εδώ οι διακινητές βιάζουν τις γυναίκες.
Πού γίνονται αυτοί οι βιασμοί στην Ελλάδα ή στη Συρία;
Στο δρόμο, εδώ, εκεί, οπουδήποτε. Κάνουν βιασμούς ή σου κάνουν άλλα πράγματα, αλλιώς σε αφήνουν στους δρόμους.
Δηλαδή εσύ έχεις υποστεί βιασμό;
Μου συνέβη κάτι τέτοιο….
Από άλλες επαφές με Σύριους μετανάστες έχω μάθει ότι στα χωριά της Συρίας μπαίνουν στα σπίτια και παίρνουν κορίτσια 13-24 χρονών. Αυτά τα κορίτσια πού τα πηγαίνουν;
Αυτό το κάνουν οι τζιχαντιστές. Αυτοί οι ίδιοι που παίρνουν τα κορίτσια τα βιάζουν. Μετά τα πουλάνε μεταξύ τους ή και απλά τα σκοτώνουν.
Εδώ πώς είναι τα πράγματα για ‘σένα; Θέλεις να μου πεις κάποιες από τις εμπειρίες σου εδώ; Πού ζεις; Πώς σε αντιμετωπίζουν οι Έλληνες; Τι τρως;
Το πρώτο που καταλάβαμε είναι ότι οι Έλληνες δεν νοικιάζουν τα σπίτια τους σε εμάς τους Σύριους. Δεύτερον, εδώ κοιμόμαστε στο δρόμο, γιατί τα ξενοδοχεία είναι γεμάτα και όσοι μένουν εκεί επίσης κοιμούνται σε στρώματα κάτω. Όλα αυτά μαζί με τα παιδιά μας.
Στο δρόμο δεν έχετε κίνδυνο, εκτός από το κρύο, τη βροχή;
Εδώ στο Σύνταγμα που είμαστε τόσες μέρες δεν έχουμε ζήσει κάτι τέτοιο. Αλλά αν ήμασταν στην Ομόνοια ξέρω ότι σίγουρα θα βλέπαμε άλλα πράγματα.
Έχει κάποια από εσάς κάποιο συγγενή σε κάποια χώρα της Ε.Ε.;
Aziza: Εγώ μόνο. Έχω έναν συγγενή στη Σουηδία. Οι γονείς όλων μας έχουν πεθάνει στον πόλεμο.
Εσύ δεν μπορείς να κάνεις τα χαρτιά σου για την «οικογενειακή επανένωση»;
Όχι δεν γίνεται αυτό. Το ξέρω από πολλούς που έχουν κάνει αυτή την προσπάθεια και τους έχουν απορρίψει το αίτημα. (ισχύει μόνο για γονείς και παιδιά, στις περιπτώσεις όμως που τα παιδιά είναι ανήλικα).
Πείτε μας εσείς τι θέλετε. Ποιό είναι το αίτημά σας;
Fatime: Αυτό που θέλουμε εμείς από την Ελλάδα είναι να μας αφήσει να φύγουμε. Γιατί οι διακινητές θα μας πάρουν ή από τη θάλασσα ή από τη Μακεδωνία, υπάρχει ένας νέος δρόμος που πας με τα πόδια μέχρι τη Σερβία. Θέλουμε απλά έναν τρόπο για να φύγουμε. Δεν θέλουμε ούτε άσυλο ούτε τίποτα από την Ελλάδα. Να φύγουμε με οποιονδήποτε τρόπο.
Μάθαμε ότι δύο άτομα από εσάς, που ήταν εδώ στο Σύνταγμα, προσπάθησαν να φύγουν και στο δρόμο πέθαναν. Ο ένας 55 χρονών γιατρός απ’ ό,τι ξέρω. Ξέρεις κάποια πληροφορία για αυτούς, ξέρετε τα ονόματά τους;
Όχι δεν ξέρουμε κάτι για αυτούς. Αυτά γίνονται συνέχεια.
Θα ήθελα να μείνουμε σε αυτό το θέμα που ανέφερες πιο πριν, σχετικά με τους βιασμούς από τους διακινητές. Σε αυτά τα γκρουπ που έρχεστε προς τα εδώ υπάρχουν και άντρες; Ποια είναι η στάση εκείνων;
Δεν υπάρχουν άντρες. Οι ομάδες είναι 2-3 γυναίκες. Δεν είναι γκρουπ. Πάμε λίγοι-λίγοι. Και ειδικά αν δούνε κάποια γυναίκα που θέλει να κάνει αυτό το ταξίδι τη βάζουν στο μάτι να την πάνε μόνη της.
Μετά το καταγγέλετε κάπου;
Υπάρχει ντροπή…
Όταν έρχεστε εδώ πώς σας συμπεριφέρονται οι αρχές, στις γυναίκες και στα παιδιά κυρίως;
Δεν έχει κάποια διαφορά για εμάς.
Εσύ Leyla πόσο καιρό είσαι εδώ;
Leyla: Εννιά μήνες. Ήρθα εδώ έγκυος και γέννησα εδώ το μωρό μου. Θέλουμε όσα σας λέμε τώρα να τα γράψετε παντού για να τα δούνε και άλλοι. Να το δει και η Ε.Ε., όχι μόνο η Ελλάδα. Σας ευχαριστούμε πολύ εσάς. Αφού η Ελλάδα όμως δεν μπορεί να μας βοηθήσει, θέλουμε βοήθεια από το εξωτερικό. Όταν γέννησα το μωρό μου σε κάποιο νοσοκομείο εδώ, μου το κρατάγανε εκεί και δεν μου επέτρεπαν να το πάρω επειδή δεν είχα να πληρώσω για τη γέννα. Και τώρα κοιμόμαστε εδώ στους δρόμους.
Ο άντρας σου πού είναι;
Ο άντρας μου πέθανε πριν δύο μήνες στη Συρία.
Fatime: Ο δικός μου έχει χαθεί στη Συρία, δεν ξέρουμε που είναι.
Οπότε τα παιδιά σου με ποιόν είναι στην Τουρκία;
Με την αδερφή μου είναι. Εκείνη είναι 18 χρονών και τα φυλάει.
Leyla: Εγώ επειδή γέννησα εδώ το παιδί μου έχω μεγάλο πρόβλημα. Από το νοσοκομείο και από τα Υπουργεία μου λένε ότι για να δηλώσω τη γέννησή του πρέπει να τους φέρω κάποιο χαρτί από τη Συρία. Και όπως σου είπα πριν ο άντρας μου που ήταν εκεί, έχει πεθάνει τώρα. Στη Συρία έχουν διαλυθεί τα πάντα, αν πάω εκεί δε θα μπορέσω να ξαναφύγω.
Δεν μπορούν να κάνουν αυτή τη διαδικασία μόνοι τους με κάποιον τρόπο;
Για να γίνει αυτό πρέπει να μου δώσουν πρώτα από την Ελλάδα ένα χαρτί ότι γέννησα εδώ αυτό το παιδί. Στο νοσοκομείο όμως δεν μου έδωσαν τίποτα.
Δηλαδή αυτό το μωρό στην ουσία δεν υπάρχει.
Έτσι είναι. Για παράδειγμα αν αυτό το μωρό θελήσω να το πάω πίσω στη Συρία, νόμιμα δεν θα το αφήνουνε. Δεν έχει χαρτιά, θα μου πουν «πού το βρήκες;». Και εδώ το μωρό μου κοιμόταν μία εβδομάδα στις πλατείες. Για αυτούς τους λόγους σας παρακαλούμε να προβάλλετε όσο πιο πολύ μπορείτε όσα σας λέμε για να τα μάθει ο κόσμος μήπως και γίνει κάτι.
Ακούστηκε ότι ο δήμος και η εκκλησία δίνανε στέγη στους Σύριους. Ισχύει;
Αυτά τα δίνουν μόνο στους άστεγους. Και η εκκλησία λίγα μακαρόνια σου δίνει και μετά σε διώχνουν. Εξάλλου όλοι ίδιοι είμαστε. Όλοι έχουμε μεγάλη ανάγκη. Δεν γίνεται να πάμε όλοι στην εκκλησία. Το μόνο που μου προσφέρεται είναι από άλλους Σύριους φίλους που είναι στην Ελλάδα καιρό, αλλά και σε αυτούς μπορώ να μείνω για δύο μέρες το πολύ. Μετά πρέπει να φύγω γιατί δεν μπορούν να καλύψουν και τα δικά μου έξοδα και ειδικά του μωρού μου.
Παλιότερα είχα γνωρίσει μία γυναίκα Σύρια που είχε 5 παιδιά και μου είχε πει ότι έβγαινε στη λαϊκή όταν τελείωνε και μάζευε ότι περίσσευε. Ο κόσμος όμως την κυνηγούσε. Εσύ έχεις επιχειρήσει κάτι τέτοιο; Είχες κάποια αντίδραση από τον κόσμο;
Δεν το έχω προσπαθήσει ποτέ γιατί φοβόμαστε όλοι. Αν πεθαίναμε στη Συρία, θα είχαμε πεθάνει μια φορά, εδώ όμως πεθαίνουμε καθημερινά.
* * *
Ο μεταφραστής που βοήθησε να πραγματωθεί αυτή η συνέντευξη, πρόσθεσε: Εντωμεταξύ αν πηγαίνει κάποιος στο αεροδρόμιο τον πιάνουν και τον σταματάνε και δεν τον αφήνουν να περάσει. Ενώ ξέρουν ότι είναι από τη Συρία. Σε μερικά αεροδρόμια κιόλας σε κρατάνε εκεί και μετά σε πάνε στις φυλακές. Για τη Θεσσαλονίκη, την Καλαμάτα και την Αθήνα έχω ακούσει τέτοιες ιστορίες. Σε κρατάνε 20 μέρες και μετά σε αφήνουν. Όλα αυτά παρότι έχουν δει τα χαρτιά σου που δείχνουν ότι το άτομο αυτό είναι πρόσφυγας και σύμφωνα με το νόμο οι πρόσφυγες δεν διώκονται ούτε φυλακίζονται για παράνομη διαμονή σε μία χώρα. Στην Αθήνα σε πηγαίνουν στην Αμυγδαλέζα, σε κρατάνε εκεί για 20 μέρες και μετά σου δίνουν ένα χαρτί μόνο που λέει ότι μπορείς να παραμείνεις στη χώρα για 6 μήνες. Ένα φίλο μου τον έχουν συλλάβει τρεις φορές επειδή έχει λήξει το χαρτί του και πάλι τον πηγαίνουν στην Αμυγδαλέζα. Καμία από όλες αυτές τις φορές δεν του έχουν δώσει κάποιο άλλο χαρτί που να τον βγάζει από αυτή την ιστορία, και μάλιστα αυτός ο φίλος ξέρει και μιλάει και ελληνικά. Όλοι λένε ότι «ο νόμος είναι έτσι» και εκεί τελειώνει η κουβέντα. Στη Βουλγαρία ωστόσο τα πράγματα είναι αλλιώς. Εκεί οι επίσημες αρχές παρέχουν στους πρόσφυγες τα επίσημα ταξιδιωτικά έγγραφα ώστε να μεταβούν σε άλλη χώρα.
* * *
Τη Leyla, τη Fatime και την Aziza τις βρήκανε η Λ. και η Σ. στην πλατεία Συντάγματος την Κυριακή, 14-12-2014, και η μικρή τους κουβέντα μαγνητοφωνήθηκε για να διαδοθεί, όπως ζήτησαν οι γυναίκες πρόσφυγες. Τα ξημερώματα της επόμενης μέρας, στις 3 π.μ. η αστυνομία περικύκλωσε τους σχεδόν 600 πρόσφυγες στο Σύνταγμα και τους μετέφερε στη Διεύθυνση Αλλοδαπών στην Πέτρου Ράλλη. Εκεί τους κατασχέθηκαν όλα τα επίσημα έγγραφά (διαβατήρια κτλ) και η αστυνομία τους έδωσε 30ήμερες άδειες παραμονής στον καθένα και την καθεμιά, μετά τη λήξη των οποίων τους ζητείται να εγκαταλείψουν τη χώρα. Φυσικά, δεν τους δόθηκε οποιοδήποτε άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο, το οποίο δικαιούνται με βάση το νομικό καθεστώς των προσφύγων, συνεπώς δεν μπορούν να ταξιδέψουν προς άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Σήμερα, Δευτέρα 15-12-2014, ελλείψει χαρτιών, στέγης και φαγητού, τους παραχωρήθηκε μια κατ’ επίφαση ελευθερία, αφού πρέπει να τα βγάλουν πέρα μόνοι/ες τους εκ νέου στους δρόμους της Αθήνας.
Σ. & Λ.