Τον Μάρτιο του 2011, οπότε και τελειωνει η απεργία πείνας των 300 μεταναστών χωρίς χαρτιά, γεννιέται η ιδέα από υγειονομικούς που βρέθηκαν στο εργατικό κέντρο θεσσαλονίκης (όπου στεγάζονταν οι απεργοί πείνας) και σε κάποια νοσοκομεία της πόλης και κατόπιν προχωρά η πράξη ενος κοινωνικού ιατρείου αλληλεγύης στην Θεσσαλονίκη. Το εγχείρημα, με αφορμή αλλά και λόγω της απεργίας πείνας, και ως ΣΥΝΕΧΕΙΑ της απεργιας πείνας1, έδωσε δυνητικά την προοπτική χτισίματος μιας μόνιμης αντιρατσιστικής δομής, γι’ αυτό έχει σημασία για μας να παρακολουθήσει κανείς/καμιά την συνέχεια … Και γράφουμε ‘δυνητικά’, γιατί αγώνες και εγχειρήματα χωρίς σαφές αντι-ρατσιστικό πρόταγμα μπορούν κατόπιν, ανάλογα με τους συμμετέχοντες, να παίρνουν διαφορετικές – ακόμη και αντίθετες απο την αρχική – κατευθύνσεις. Και έτσι δυστυχώς κατέληξε και το συγκεκριμμένο εγχείρημα το οποίο, αν και ξεκινά μέσα απο μια απεργία πείνας μεταναστών, καταλήγει σήμερα να πλασάρει απόλυτα την πολιτική του “εθνικού δράματος”.
Αλλά έχει ενδιαφέρον να προβληματιστούμε πάνω στην “πολιτική στροφή” του ΚΙΑ Θεσσαλονίκης. Τί συνέβη εντός του και εκτός του, που οδήγησε σε αυτη την “στροφή”; Αφενός, την τελευταία 2ετία σημειώνεται μια σαφέστερη πατριωτική στροφή που διαπερνά όλη την ελληνική αριστερά, στροφή η οποία εν πολλοίς οδήγησε και πλήθος εθελοντών στην πόρτα του ΚΙΑ Θεσσαλονίκης, λίγο καιρό μετά το άνοιγμα του2. Γιατί ‘πατριωτική στροφή’; Γιατί πλήθος κόσμου κινητοποιήθηκε από την “φτωχοποίηση του λαού του”, με τρόπο ανάλογο μάλιστα με αυτόν που πλασάρεται σήμερα η “κοινωνική αφυπνιση”: αφορώντας δηλαδή αποκλειστικά στο ‘δραμα των ελληνων’ (μιας και για τους μετανάστες το μπανάλ δράμα τους παίζεται εδώ και 20 χρόνια τουλάχιστον). Έτσι, το βάθεμα της “εθνικής κρίσης” και το ξύπνημα του φιλότιμου του ελληνικού λαού, που τρέχει να προσφέρει εθελοντικά την βοήθεια του συμπάσχοντα με τον έλληνα γείτονα είναι ένα στοιχείο που αλλάζει και το “χαρμάνι” του ΚΙΑ.
Άλλο που δεν θέλει και η «κυβερνώσα αριστερά» που κυνηγάει να διατηρησει το 27% . Η ανέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα του 4% σε αξιωματική αντιπολίτευση του 27% είναι ακόμη ένα στοιχείο που βοηθάει στη μετάλλαξη του ΚΙΑ Θεσσαλονίκης, καθώς αυτό πλαισιώνεται εξαρχής και από συνδικαλιστές γιατρούς του ΣΥΡΙΖΑ3 αλλά και μια πληθώρα εθελοντών – πέραν πολιτικής καριέρας – “ευαίσθητων” αριστερών και άλλων ρατσιστών ελλήνων, αλλά και ενός εθελοντή-μπάτσου για κερασάκι στην τούρτα. Το ΚΙΑ Θεσσαλονίκης από δομή υγείας μετά την απεργία πείνας εξελίσσεται σε βόθρο όπου είναι σύνηθες πια να ακούς κανέναν να λέει ότι “οι αφρικανοί μεταναστες εκτοξευουν μικροβια”, άλλους να δηλώνουν ρητά την δυσφορία τους απέναντι σε ρομά ασθενείς στους διαδρόμους του ΚΙΑ κι άλλους να υιοθετούν ρατσιστικές συμπεριφορές απέναντι σε μετανάστες, χώρια τα σχόλια τύπου “έλα μωρέ, έτσι κάνουν αυτοί οι αφρικανοί, είναι πονηροί”.
Αλλά ας τα δούμε ένα-ένα: από το τέλος προς την αρχή το θέμα της παρουσίας μπάτσου (ενός ή παραπάνω) δεν είναι ποσοτικό, ειναι ποιοτικό. Σε ένα πρώτο επίπεδο σήμαινε έλλειψη ασφάλειας για τους μετανάστες χωρίς χαρτιά, πράγμα για το οποίο δεν τους καιγόταν καρφί, και σε ένα δεύτερο επίπεδο σήμαινε μία «επιλογή» – το «όλοι οι καλοί χωράνε» και το «εδώ δουλεύουμε μια εθνική συστράτευση» για την αντιμετώπιση της «εθνικής κρίσης». Εξάλλου, η παρουσία του μπάτσου σύναδε με τις προσπάθειες του ΣΥΡΙΖΑ για συνδικαλισμό στα σώματα ασφαλείας της ΕΛ.ΑΣ. όσο και τον περιβόητο εκδημοκρατισμό της ΕΛ.ΑΣ.(πηγαινοερχόταν τότε ο Τσίπρας στα διάφορα σωματεία μπάτσων). Αλλά σήμαινε τέλος και την επικύρωση της διάκρισης ανάμεσα στο ελληνόψυχο πλήθος από την μια – ως εθελοντές και ως συμμετέχοντες ασθενείς αλλά και ως πιθανούς ψηφοφόρους – και τους μετανάστες από την άλλη – ως αντικείμενο (μιας και δεν έχουν δικαίωμα ψήφου) της πολιτικής των κομμάτων και του ξεπλύματος μιας συνείδησης «φιλανθρώπων». Εξού και το «οι μετανάστες μας έχουν ανάγκη» που έλεγε εντος του ΚΙΑ συνδικαλιστής του ΣΥΡΙΖΑ4.
Αυτά γινόντουσαν πριν από ένα χρόνο. Και φτάνουμε στο σήμερα, για να παρακολουθησουμε τον δημόσιο λόγο του ΚΙΑ Θεσσαλονίκης, όπως μας τον παρουσίασε το ίδιο, τον Οκτωβρη του 2013 (τόσο σε συνεντευξη τύπου, όσο και σε παρεμβάσεις του) όπου πια εορτάζεται το παραπάνω σκεπτικό:
Υπερτονισμός στο γνωστό “δράμα των ελλήνων” που χάνουν την ασφάλιση τους και “πετιούνται” από τα νοσοκομεία, συνεχείς αναφορές στην αύξηση του ποσοστού των προσερχόμενων ελλήνων στο ΚΙΑ (άρα μειωση των μεταναστών;) και όλο και συχνότερες αναφορές σε 3 εκατομμύρια ανασφάλιστους εργαζόμενους, για να περάσουμε στο ζουμί της πολιτικης του: την συνειδητή επιλογή και ανάπτυξη ενός πατριωτικού, λαϊκίστικου δημόσιου λόγου βασισμένου σε μια συνεχή αναφορά περί προσφυγής στην δικαιοσύνη για αντισυνταγματικότητα του υπουργείου υγείας βάσει του κορυφαίου επιχειρήματος ότι:
“σύμφωνα με το άρθρο 5 του Συντάγματος είναι δικαίωμα των Ελλήνων να έχουν πρόσβαση στην Υγεία… Ειναι δηλαδή και αντισυνταγματικό να μένουν έξω από το νοσοκομείο”5
Εύλογα ίσως διερωτηθεί κάποιος/κάποια: και αν είναι δικαίωμα των ελλήνων, τι γίνεται με τους μη-έλληνες; Μήπως δεν γνωρίζουν οι του ΚΙΑ ότι με ένα τέτοιο ακριβώς επιχείρημα, δηλαδή βάσει άρθρων του συντάγματος, και με μια βιολογίστικη επιχειρηματολογία μόλις πρόσφατα το ΣτΕ απέρριψε δικαιώματα στους μετανάστες;
Επιπλέον, η συνεχής αναφορά στα «3 εκατομμύρια ανασφάλιστους» που φυσικά αφορά μόνο τον αριθμό των ελλήνων ανασφάλιστων, τι υπονοεί; Ότι δεν υπάρχουν μετανάστες ανασφάλιστοι ή μήπως, για να πονηρέψουμε, ότι ακόμα και επί μιας «κυβερνώσας αριστεράς» το νούμερο των ανασφάλιστων που θα υπολογίζεται θα συνεχίσει να είναι αυτό των τριών εκατομμυρίων; Για όσους εκπίπιτουν του ελληνικού γένους, οι αριθμοί και η αναφορά περιττεύουν… όπως και οι ίδιοι εξάλλου.
Πέραν τούτου, οι συνεχείς αναφορές στους γενικά κι αόριστα “ανασφαλιστους”6 κρύβει και την απροθυμία του ΚΙΑ Θεσσαλονίκης – ή να πούμε την εθνική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ; – να ασχοληθεί με την πολιτική του ρατσισμού εντός των νοσοκομείων7, ένα ζήτημα που προφανώς δεν ενδιαφέρει αφενός την ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ και αφετέρου την «γαλανόλευκη φιλανθρωπία» των εθελοντών. Στην τελική (και πάει γάντι με το σκεπτικό των συμμετεχόντων στο ΚΙΑ θεσσαλονίκης) πολύ καλά το δήλωσε και η γνωστή αριστερή πατριώτισσα Σώτη Τριανταφύλλου στην athens voice (10/2013): φτάνει πια με την «αδιάκριτη αλλοφιλία»!
Δεύτερον, το ότι το ΚΙΑ κοπαναέι συνεχώς το νούμερο των τριών εκατομμυρίων ανασφάλιστων προδίδει το μυαλό των πολιτικών του οργανωτών. Σκοπεύουν μάλλον να διατηρήσουν το παράνομο στάτους εργασίας για τους μετανάστες στην ελλάδα. Έτσι, θυμίζουν βέβαια ευτυχώς, σε όποιον τυχόν το ξέχασε, ότι μπορεί οι κυβερνήσεις να είναι δεξιές ή αριστερές αλλά το κράτος είναι ένα, είναι ελληνικό και η στάση του απέναντι στους ξένους δεν αλλάζει βάσει ευαισθησιών αλλά προσανατολίζεται βάσει στρατηγικών συμφερόντων.
Τρίτον, η απροθυμία απέναντι σε μετανάστες είναι πια τόσο εξόφθαλμη σε επίπεδο αριστερής πολιτικής που το ΚΙΑ και τα διάφορα ΚΙΑ δεν μπορούν να κρυφτούν: οι προσπάθειες που δεν έγιναν στην προσέγγιση των μεταναστών και με σκοπό την εξασφάλιση της πρόσβασής τους στην αυτοοργανωμένη αυτή κάποτε δομή υγείας ήταν εκκωφαντικά απούσες. Πέρα από μια πολύγλωσση αφίσα με την έναρξη της λειτουργίας του ΚΙΑ Θεσσαλονίκης και την προφορική ενημέρωση σε στέκια, καμιά άλλη προσπάθεια δεν έγινε να πλησιάσουν οι μετανάστες την εν λόγω δομή. Ίσα-ίσα, άνθισαν οι ρατσιστικές συμπεριφορές που έδιωξαν πολλούς ενώ οι υπόλοιποι απλά σπρώχτηκαν στο περιθώριο από τα υποτιθέμενα «πραγματικά θύματα»: τους έλληνες. Γι’ αυτό και στην τελευταία συνέντευξη τύπου του ΚΙΑ αναφέρεται ότι 7 στους 10 ασθενείς είναι πλέον έλληνες (ενώ τον προηγούμενο χρόνο οι έλληνες ασθενείς αποτελούσαν 45-55%, πλέον αποτελούν το 70%). Και να ‘σου τα δημοσιεύματα «Ξεπέρασαν τους μετανάστες οι ανασφάλιστοι έλληνες που πήγαν στο ΚΙΑ» και να ‘σου τα άρθρα «Ασθενείς της διπλανής πόρτας χτυπούν την πόρτα του ΚΙΑ». Δύο τινά μπορεί να υπάρχουν σε σχέση, βέβαια, με αυτή την αλλαγή ποσοστών και μάλλον κανένα δεν αφορά στο ότι εξαθλιώθηκαν οι έλληνες περισσότερο από τους μετανάστες στην ελλάδα. Ή μέχρι πέρσι κάποιοι γιατροί του ΚΙΑ με ‘αδιάκριτη αλλοφιλία’ τρόμαζαν τους έλληνες και δεν έρχονταν – πράγμα που θα χαιρόμασταν αν συνέβαινε βέβαια – ή το ΚΙΑ, κατ’ επιταγήν των πολιτικών του αφεντικών, πραγμάτωσε επιτέλους τον στόχο του να ασχοληθεί με έλληνες ψηφοφόρους ασθενείς, αδιαφορώντας για τους μετανάστες που και χαρτιά δεν έχουν και την γλώσσα δεν ξέρουν και πρόσβαση στα νοσοκομεία και στην ενημέρωση για την υγεία δεν έχουν και δεν ψηφίζουν και τους μπάτσους φοβούνται και, στην τελική, δέχονται ρατσισμό και από εθελοντές του ΚΙΑ.
Η εμπειρικά επιβεβαιωμένη μπρεχτική προφητεία πως αν δεν αντιδράσεις τώρα για άλλους κάποτε θα έρθει και η σειρά σου γίνεται κουρέλι στα στόματα τους. Οι μετανάστες, οι τοξικομανείς, οι πόρνες, οι ψυχικά ασθενείς και όλοι όσοι αποτελούν αντικείμενο κρατικής πληθυσμιακής διαχείρισης μάλλον θα πρέπει να ποντάρουν χοντρά στα δικά τους πόδια γιατί οι ιθύνοντες της αριστερής φιλανθρωπίας φαίνεται μάλλον πως γυρεύουν να κουμαντάρουν αριστερά στρατόπεδα κράτησης, όπως κι αν τα μετονομάσουν για να κοιμούνται ήσυχοι οι ψηφοφόροι τους. Το στενάχωρο της χάλκευσης μιας δομής αγώνα που ξεκίνησε σαν επιστέγασμα του δυναμικότερου και πλέον ριζοσπαστικού αγώνα εργαζομένων και ανασφάλιστων της τελευταίας δεκαετίας, που διόλου τυχαία ήταν και οι 300 απ’ αυτούς μετανάστες, ισορροπεί συναισθηματικά μόνον με το ότι καθώς τελειώνει ένα εγχείρημα σημαντικά συμπεράσματα οφείλουν να έρθουν εν είδει απολογισμού.
από ένα πρώην μέλος του ΚΙΑ Θεσσαλονίκης
κατεβάσε το κείμενο σε pdf εδώ.
Σημειώσεις
1. Για εμάς, ως αλληλλέγγυοι/ες των απεργών πείνας, η συνεργασία με τους απεργούς και κάποιους/ες αλληλλέγγυους/ες, ανέδειξε σχέσεις εμπιστοσύνης και συνέπειας. Μιας
συνεργασίας που θα μπορούσε να συνεχίσει σε πιο μόνιμη βάση και να αφήσει πίσω της κάτι στέρεο, θεμελιωμένο στον σημαντικό αγώνα των 300. Συνεργασία με μετανάστες και
μη, μακριά από τους επαγγελματίες της διαμεσολάβησης, που υποτιμήθηκαν δυστυχώς ως απλώς “άτομα”. Η προοπτική είναι ακόμη μπροστά μας για αυτό που ονειρευτήκαμε:
για μια φροντίδα υγείας και μια ισότιμη/ανθρώπινη αντιμετώπιση αυτών που δεν έχουν το χρώμα, την γλώσσα, τον φαινότυπο, “τις άκρες”και τα χαρτιά των “3.000.000
ανασφάλιστων” ελλήνων.
2. Στην αρχή του εγχειρήματος υπήρχαν 15-20 άτομα και σε λιγότερο από ένα χρόνο αυξήθηκαν σε πάνω από 100.
3. Συνδικαλιστές και κομματόσκυλα δεν είναι σπάνιος συνδυασμός οπότε λογικό, θα πει κανείς/καμιά, να κατεβαίνουν κάθε τόσο για τα εσωτερικά όργανα του κόμματος. Αλλά να
εξελίσσεσαι από άσημος συνδικαλιστής σε μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ μετά την ενασχόλησή σου με το κοινωνικό ιατρείο ε σου τη δίνει στα νεύρα …
4. Δείτε την μπροσούρα κριτικής “οι συλλογικότητες, η ανάδυση του κυριαρχικού λόγου και η δύση της συντροφικότητας: η επανάληψη της ιστορίας. Ενα παραδειγμα: το κοινωνικο ιατρείο αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης”, Απρίλιος 2013. https://docs.google.com/file/d/0B0Ss0qYKvtmITHU5WVR3dFRkUkU/edit?pli=1
5. Παρέμβαση προς την Διοίκηση του Ιπποκράτειου νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης τον Όκτωβρη του 2013:
http://www.alterthess.gr/content/paremvasi-toy-koinonikoy-iatreioy-allileggyis-sto-nosokomeio-ippokrateio
6. Ενώ κι η “θυγατρική” του ΚΙΑ στην Θέρμη δεν κάνει καν λόγο για μετανάστες, παρά μόνο “γενικα” για ανασφάλιστους.
7. Οι ιστορίες καθημερινού ρατσισμού στα νοσοκομεία δεν χωράνε να γραφούν ούτε σε χίλιες σελίδες. Από τον σεκιουριτά στην πόρτα των επειγόντων, που “διαλέγει” βάσει χρώματος ποιός θα εξετασθεί, τον νοσοκόμο που σχολιάζει ότι πληρώνει με τους φόρους του την νοσηλεία αυτών των “βρωμιάρηδων” ή τον γιατρό που έχει «αγανακτήσει» – μάλλον θα ανήκει στους γνωστούς αγανακτισμένους – από την πληθώρα των τσιγγάννων και των συγγενών που τους συμπαραστέκονται στην αρρώστια τους, από τον τραυματοφορέα που κάνει το καθηκον του με το ζόρι αν προκειται για κάποιον “ξενο” αλλά με πολύ ζήλο αν πρόκειται για τον γείτονά του ή για τον μπατζανάκη του Ψωμιάδη, από όλους αυτούς μαζί όταν μπαίνει στο εξεταστήριο γυναίκα μετανάστρια και εν χορώ ξεδιπλώνουν τον σεξιστικο- ρατσιστικό οχετό τους, από τις απειλές ώς την πράξη του να καλέσει ενας φασίστας διευθυντής κλινικής τους μπάτσους για απέλαση – τίποτε από αυτά δεν φαίνεται να είναι στην ατζέντα του ΚΙΑ Θεσσαλονικης. Από την άλλη, αναγνωρίζονται ατομικές προσπάθειες ανθρώπων που δουλεύουν στα νοσοκομεία και με την στάση τους αντιστέκονται και συγκρούονται με φασίστες συναδέλφους τους, αλλά είναι μεμονωμένες…